Fiscaal steuntje blijft uit voor familiebedrijven: BOR-verruiming afgeblazen

In een recente beleidsnota bij het Belastingplan 2026 meldt staatssecretaris Eugène Heijnen (Belastingen) dat de eerder gewenste verruiming van de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) voor familiebedrijven niet doorgaat. De voorzet was afkomstig van de Kamerfracties van VVD en CDA: zij wilden ook familieleden met kleinere aandelenbelangen (vanaf zo’n 25 %) toegang geven tot de belastingvrijstelling bij schenking of overdracht van een onderneming binnen de familie. Echter bleek na consultatie met de Europese Commissie dat deze verruiming zou neerkomen op ongeoorloofde staatssteun, waarna Heijnen besloot het voorstel te stoppen.

Belangrijkste punten

• De BOR is bedoeld om bedrijfsopvolging binnen familiebedrijven fiscaal vriendelijker te maken.
• Kamerleden van VVD en CDA steunden al een verruiming zodat ook kleinere aandeelhouders (vanaf 25 %) binnen een familiebedrijf in aanmerking zouden komen.
• Staatssecretaris Heijnen heeft besloten de verruiming niet door te voeren omdat de Europese Commissie aangaf dat dit mogelijk in strijd zou zijn met staatssteunregels.
• Het besluit is vastgelegd in de nota naar aanleiding van het verslag bij het Belastingplan 2026.

Analyse – maatschappelijke & economische implicaties (met nadruk op familiebedrijven)

Voor veel familiebedrijven – en met name voor ondernemingen in de regio Twente – is de BOR van grote betekenis bij generatiewisselingen of het intstappen van nieuwe familieleden in de onderneming. Het besluit om de verruiming niet door te voeren heeft zowel praktische als strategische implicaties:

Economisch

Het handhaven van de huidige BOR zonder verruiming betekent dat de fiscale drempel voor betrokkenheid van kleinere aandeelhouders binnen een familie nog steeds relatief hoog blijft. Voor bijvoorbeeld een ondernemer die zijn bedrijf overdraagt aan meerdere kinderen die elk een klein aandeel nemen, blijft de fiscale last (erf- of schenkbelasting) aanzienlijk.

Mogelijk wordt de doorstart of de opvolging vertraagd omdat families de hiermee gepaard gaande belastingvoet moeten blijven incalculeren. Dit kan investeringen of innovaties binnen het bedrijf beïnvloeden.

Voor de Nederlandse economie in bredere zin betekent dit dat er minder ruimte is voor maatwerk in opvolgingsconstructies binnen het familiebedrijfensegment – wat de dynamiek van ondernemerschap binnen familiebedrijven zou kunnen beperken.

Maatschappelijk

Familiebedrijven vervullen vaak een belangrijke rol als werkgever in regio’s zoals Twente: hun continuïteit is van belang voor de werkgelegenheid, lokaal kapitaal en netwerkstructuren. Een fiscale belemmering kan indirect de stabiliteit van die rol beïnvloeden.

Het besluit kan leiden tot onvrede of onzekerheid bij familiebedrijven die juist op beleid rekenden dat de opvolging makkelijker zou maken. Dit kan leiden tot extra druk op het ondernemerschap in de familiecontext – denk aan meer complexe structuur- of verkoopbeslissingen.

Tegelijk toont het besluit de grens aan waar nationale fiscale beleidsruimte eindigt en EU-regels (zoals staatssteun) invloed krijgen. Voor familiebedrijven is dit een reminder dat fiscale beleidsontwikkelingen niet louter nationaal, maar ook Europees bepaald zijn.

Voor familiebedrijven in Twente specifiek

Ondernemers in Twente die met opvolging of aandeelhoudersstructuren werken, moeten nu blijven opereren binnen de bestaande BOR-voorwaarden en reeds gemaakte aannames over verruiming herzien.

Familiale planning – zoals het betrekken van meerdere kinderen of neven/nichten met kleinere aandeelhoudingen – moet fiscaal opnieuw goed doorgerekend worden. Het is verstandig voor deze bedrijven om tijdig advies in te winnen over de huidige regels en de mogelijke fiscale impact bij een overdracht.

Ook blijft de noodzaak bestaan om de bedrijfsopvolging tijdig en goed te structureren, gezien de belastingdruk bij overlijden of schenking buiten de vrijstelling relatief hoog kan blijven. De verruiming had hier verlichting kunnen bieden, maar die komt dus niet.

Conclusie

Het kabinet neemt expliciet afstand van de door de Tweede Kamer gewenste uitbreiding van de BOR voor familiebedrijven. Ondanks politieke steun bleek de verruiming volgens de Europese Commissie-toetsing onhoudbaar als staatssteun. Voor Nederlandse en regionale familiebedrijven betekent dit dat zij moeten blijven opereren binnen de huidige fiscale kaders bij opvolging en aandeelhouderschap. Dat brengt zowel lasten als strategische aandachtspunten met zich mee voor de continuïteit en structuur van het familiebedrijf.

Bron:

ANP / NT. Kabinet verruimt fiscale regeling familiebedrijven toch niet. NT.nl, 21 oktober 2025.